Webinar: vrouwen, waanzin en opsluiting in de negentiende eeuw – rondom het Bal des folles

Presentatie

 De roman Le Bal des folles van Victoria Mas (2019) en de verfilming van Mélanie Laurent (2021) spelen zich af in de bijzondere wereld van de neurologische afdeling van het Hôpital de la Salpêtrière in Parijs in de jaren 80 van de negentiende eeuw. 

Maar welke aspecten van de wereld omschreven door Mas zijn als realiteit of fictie te beschouwen? Wie werden er opgenomen in het Hôpital de la Salpêtrière? Was het zo makkelijk om naasten die men als storend of onwenselijk achtte te laten opsluiten? En welke houding namen neurologische artsen en aliénisten (voorgangers van de psychiater) aan tegenover patiënten die met hysterie of waanzin werden gediagnostiseerd? Hielden ze zich voornamelijk bezig met het genezen of juist het verergeren van deze ziekten, zoals het boek doet suggereren? Wat was het doel van het bekende “bal des folles”? 

Tijdens deze webinar zullen de bovengenoemde vragen beantwoord worden en zal de historische context uit het werk van Victoria Mas nader beschreven worden. Er zal worden toegelicht hoe de roman (en de film) steeds meer beschouwd moeten worden als fictie in plaats van werken trouw aan de realiteit, gezien meerdere scènes ver verwijderd staan van hetgeen dat hedendaagse historici weten van la Salpêtrière. Ondanks het gegeven dat professor Jean-Martin Charcot waarschijnlijk niet te werk ging volgens de omschrijvingen van Mas, zijn de onderwerpen die aan bod komen in het Bal des folles (wetenschappelijke misogynie, de beklemmende waarden van de bourgeoisie, de patriarchale geneeskunde etc.) nog steeds onbetwistbaar verbonden met die tijd. Het verhaal illustreert namelijk de moeilijkheden die de vrouwelijke protagonist ervaart als onafhankelijke vrouw in het Frankrijk van begin negentiende eeuw. 

Over

Deze webinar wordt georganiseerd in het kader van de Prix du Jeune lecteur 2021-2022, gewijd aan het boek van Victoria Mas, Le Bal des folles. Le Prix du Jeune lecteur wordt georganiseerd door de vereniging voor Frans docenten, met steun van het Institut français des Pays-Bas.