Iyo Bisseck, artist in residence 2025

Iyo Bisseck behaalde een masterdiploma Virtual & Augmented Reality aan de École polytechnique in Parijs in 2021. Ze is een multidisciplinair kunstenaar, interactieontwerper en programmeur met een Frans-Kameroense achtergrond. In haar kunstwerken combineert Iyo Bisseck meeslepende digitale omgevingen, sculpturale installaties, bewegend beeld en videogames. Ze onderzoekt hedendaagse archieven en belicht zowel de materialiteit van de digitale wereld als de continuïteit van koloniale structuren. Daarnaast verbindt ze verhalen over de diaspora met fictie en interactieve media. Ook is ze actief bij collectieven als Dreaming Beyond AI en Matri-Archi(tecture) en ontwikkelt ze online platforms ter ondersteuning van culturele en maatschappelijk betrokken initiatieven. 

Residentieproject

Als artist in residence bij het Nieuwe Instituut (1 april tot 30 juni 2025) heeft Iyo Bisseck een diepgaand onderzoek uitgevoerd naar algoritmen die sociale fraude tegengaan. Hierbij heeft ze onderzocht welke impact deze algoritmen op huishoudens in Frankrijk en Nederland hebben. In dit project brengt ze onderwerpen met een vergelijkbare dynamiek samen, zoals huiselijke surveillance, grensbewaking en het gevangenissysteem. Ze heeft de onderlinge relaties hiertussen onderzocht aan de hand van statistische analyses en de constructie van etnische groepen, zoals die is voortgekomen uit het koloniale tijdperk. 

Interview met Iyo Bisseck

Waarom heb je ervoor gekozen om als artist in residence in Nederland te verblijven? 

 Ik heb het Nieuwe Instituut leren kennen tijdens het Embodied Restoration Lab, een initiatief van architect Afaina de Jong. Bij die gelegenheid heb ik een workshop gegeven over gemeenschapsarchieven. Die eerste ervaring heeft een diepe indruk op me gemaakt. Toen ik vertrok, zei ik tegen mezelf: “ik kom terug”. 

 Mijn verblijf in deze residentie was dus de kans om die wens te verwezenlijken. Nederland interesseerde mij ook vanwege de nationale strategie die technologieën een centrale rol toebedeelt bij de organisatie van infrastructuren en dagelijkse praktijken – van openbaar vervoer tot stadsbeheer. Bovendien had ik met mijn collectief Matri-architecture IN-FORM-ALL al gelanceerd, een open collectief archief dat de ‘contre-publics’in Johannesburg en Rotterdam documenteert. Dankzij dit project heb ik de stad Rotterdam ontdekt en een beter inzicht gekregen in de stedelijke dynamiek ervan.

Welke instellingen, festivals en kunstenaars hebben indruk op je gemaakt tijdens je verblijf?

Een van de hoogtepunten van mijn verblijf was de samenwerking met Ramon Amaro, coördinator van de ruimte “Minus One” in het Nieuwe Instituut, wiens kritische onderzoek naar technologie, met name in The Black Technical Object, mij enorm inspireert. Ik vond het ook erg leuk om van gedachten te wisselen met Jill Toh van het Racism and Technology Center, dat ruimtes creëert voor reflectie over kwesties rond racisme en technologie. Onder de kunstenaars en collectieven die ik heb ontmoet, waren Isaiah Lopaz en de Wildcard Community, opgericht door James Brandon Lewis en Fyn Paulina Bonita, die ruimtes voor collectief spel aanbiedt. Ten slotte heb ik de Kinship Library van Afaina de Jong ontdekt.

Hoe heeft je artistieke project zich ontwikkeld tijdens je verblijf? 

Mijn oorspronkelijke project had betrekking op algoritmen voor fraudedetectie bij sociale instanties, met name bij de Caisse des Allocations Familiales (CAF) in Frankrijk, waar ik een gebrek aan aandacht voor raciale kwesties alsmede de voortzetting van het gentrificatieproces constateerde.

Tijdens mijn residentie werd ik geconfronteerd met een bepaald algoritme dat ‘verdacht’ gedrag in mijn huiselijke omgeving moest opsporen. Deze parallel tussen publieke en particuliere surveillance zette me aan tot verder nadenken, met name over de technologische middelen die worden gebruikt door verhuurplatforms, die zich richten op tijdelijke woonruimte voor vaak mobiele bevolkingsgroepen . 

Deze ervaring zette me ook aan het denken over de rol van verhuurders van sociale woningen in Nederland. Dezelfde actoren en systemen zouden op termijn kwetsbare bevolkingsgroepen kunnen treffen. De opkomst van ‘smart homes’ versterkt deze controlemechanismen en creëert zorgwekkende verbanden tussen algoritmen voor openbare controle, zoals die van de CAF, en particuliere systemen die hun sociale invloed kunnen uitbreiden.

Wat trok je aan in het Nouveau Grand Tour NL-programma?   

In Nederland hebben incidenten plaatsgevonden die vergelijkbaar zijn met die bij de CAF en deze hebben geleid tot het beëindigen van het relevante beleid en het aftreden van de regering. Als artist in residence in het kader van de Nouveau Grand Tour NL bood dit verblijf mij de kans om rond te reizen, instellingen, actoren in het veld en archieven te ontmoeten en mijn reflectie over algoritmische tools en hun sociale impact te verdiepen. Deze mobiliteit stelt me in staat om mijn werk in een bredere ruimtelijke en temporele context te plaatsen, door lokale ervaringen en historische verhalen met elkaar te verbinden, om zo een beter begrip te krijgen van de lokale implicaties van deze technologieën.