Choix Goncourt van Nederland 2024: aftrap van de vierde editie

Presentatie

Net zoals de 40 Choix Goncourt internationaux die worden georganiseerd onder toezicht van de Académie Goncourt, biedt de Choix Goncourt Nederland aan Nederlandse studenten de kans om hedendaagse Franstalige literatuur te ontdekken door hen deel uit te laten maken van een prestigieuze literaire jury.  

Dit jaar organiseert het Institut français NL, in samenwerking met de AUF West-Europa en boekhandel Le Temps Retrouvé in Amsterdam, voor het vierde jaar op rij de Nederlandse Choix Goncourt. Na het selecteren van een paar spraakmakende werken zoals Le Voyage dans l’est de Christine Angot uit 2021,  Le Mage du Kremlin de Giuliano da Empoli uit 2022 en het werk Triste Tigre de Neige Sinno uit 2023, zullen studenten van de tien deelnemende onderwijsinstellingen een pittige keuze moeten maken uit de uiteindelijke selectie voor de Prix Goncourt 2024.

De Choix Goncourt zal de studenten enkele maanden bezighouden: van begin november tot aan midden maart lezen ze de uiteindelijke selectie van de Prix Concourt 2024, bestaande uit vier romans waar ze commentaar op leveren en waaruit ze gezamenlijk hun winnaar kiezen. Dit doen ze onder begeleiding van hun begeleidende docenten. Vervolgens zullen in maart 2025, tijdens de Maand van de Francofonie, afgevaardigden van elke leescommissie bijeenkomen in de Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA) om de auteur van de Nederlandse Goncourtprijs 2024 te kiezen.

De 4 concurrerende boeken zijn :

Madelaine avant l’aube van Sandrine Collette (JC Lattes)

Het is een plaats beschut tegen de tijd. Dit kleine gehucht, Les Montées genaamd, is een land op zich voor de tweeling Ambre en Aelis en de oude Rose. Het leven is hier nooit gemakkelijk geweest. Families werken op een schraal land dat aan anderen toebehoort en verduren met tandenknarsen onrecht. Maar zo is het altijd geweest. Tot de dag dat Madelaine opdook. Een wild, hongerig meisje uit de bossen. Madelaine wordt geadopteerd door Les Montées en verblijdt hen met haar vurigheid, moed en levenslust. Maar er is nog steeds een klein vlammetje in haar ogen dat niet helemaal in de haak is. Een vlammetje dat op een dag de wereld in vuur en vlam zal zetten.

Houris van Kamel Daoud (Gallimard)

Aube is een jonge Algerijnse vrouw die gedwongen wordt zich de Onafhankelijkheidsoorlog te herinneren, die ze niet heeft meegemaakt, en de burgeroorlog van de jaren ’90 te vergeten, die ze zelf heeft meegemaakt. Haar trauma is op haar lichaam getekend: een litteken in haar nek en vernielde stembanden. Ze kan niet meer praten en droomt ervan haar stem terug te krijgen. Ze kan haar verhaal alleen vertellen aan de dochter in haar buik. Maar heeft ze het recht om dit kind te houden? Kun je leven geven als het bijna van je is afgenomen? In een land dat wetten heeft aangenomen om iedereen te straffen die over de burgeroorlog praat, besluit Aube terug te gaan naar haar geboortedorp, waar het allemaal begon en waar de doden haar vragen kunnen beantwoorden.

Jacaranda van Gaël Faye (Grasset)

Welke geheimen verbergt de schaduw van de Jacaranda, Stella’s lievelingsboom? Het zal haar vriend Milan jaren kosten om daarachter te komen. Jaren om de stilte van Rwanda, verwoest na de genocide op de Tutsi’s, te doorbreken. Door een stem terug te geven aan hen die verdwenen zijn, zullen de jonge mannen aan hun eenzaamheid ontsnappen en rust vinden aan de prachtige oevers van het Kivu-meer. Over vier generaties vertelt Gaël Faye ons met zijn unieke zachtheid het verschrikkelijke verhaal van een land dat ondanks alles probeert de dialoog aan te gaan en te vergeven. Als een boom tussen duisternis en licht viert Jacaranda de mensheid, paradoxaal, liefdevol en levend.

Archipels van Hélène Gaudy (Éditions de l’Olivier)

“Aan de rand van Louisiana ligt een eiland dat naar mijn vader is vernoemd. Elke dag zinkt het een beetje dieper onder de zee”. Pas toen haar gedachten naar Isle de Jean-Charles afdwaalden, kwam ze eindelijk oog in oog te staan met haar vader. Wie is deze man met zijn stille uitstraling, zijn zeldzame woorden, die beweert zich niets te kunnen herinneren? Om daarachter te komen begint ze aan een bijzonder klus: hem zijn herinneringen teruggeven door ze tot leven te brengen in objecten en landschappen. Door middel van deze intieme geografie verkent Hélène Gaudy wat in stilte wordt doorgegeven en biedt ze haar vader de hoop op een onzinkbare plek – en de lezers een gevoelige tekst van grote schoonheid.

---

De deelnemende universiteiten hebben inmiddels ervaring met de opgave en we prijzen de motivatie van de studenten en de vastberadenheid van hun docenten om de leeslust bij hen te voeden: Hogeschool van Amsterdam, Rijksuniversiteit Groningen, Haagse Hogeschool, Hogeschool Leeuwarden, Universiteit Leiden, Universiteit Maastricht, Radboud Universiteit Nijmegen, Hogeschool Rotterdam en Universiteit Utrecht.

Voor de editie van 2024 zijn twee universiteiten een samenwerkingsverband aangegaan met het Stedelijk Gymnasium in Utrecht en het Stedelijk Gymnasium in Haarlem om middelbare scholieren te betrekken bij hun leesgroepen en bij literaire lees- of argumentatieve overlegoefeningen. Dit voorbeeld van samenwerking versterkt de banden tussen het middelbaar en hoger onderwijs, met name voor de Franse taalafdelingen en de betrokken Hogescholen. Het Institut français NL kan deze samenwerking tussen middelbare scholen en instellingen voor hoger onderwijs alleen maar aanmoedigen.

Over

Onder het toeziend oog van de Académie Goncourt, met steun van de AUF West-Europa en in samenwerking met boekhandel Le Temps Retrouvé in Amsterdam, biedt het Institut français NL de Choix Goncourt van Nederland aan. Dit is een mogelijkheid voor Nederlandse studenten om werken uit de hedendaagse Franstalige literatuur te ontdekken, deel te nemen aan een leescommissie, hun favoriete werk te kiezen en hun keuze te beargumenteren.