Villa van Eyck: interview met Erika Roux, Franse kunstenaar aan de Jan van Eyck academie

De Franse kunstenaar Erika Roux uit Rotterdam verblijft in de Jan van Eyck academie in Maastricht van 2020-2021, met steun van het Institut français des Pays-Bas. Door middel van haar werk probeert ze de complexe verbanden te begrijpen tussen relaties, identiteiten en interacties in onze maatschappij.

Wat waren destijds je verwachtingen van het verblijf aan de Jan van Eyck academie?

“Deelnemer zijn aan de Jan van Eyck academie betekende voor mij de kans krijgen om de nodige tijd en een stabiele plek te hebben om mijn werk in de beste omstandigheden te ontwikkelen. Het was ook een mogelijkheid om opgenomen te worden in een community van artiesten. Buiten een educatief kader om is het moeilijk om als artiest stabiliteit te vinden en ongestructureerde ontmoetingen voort te zetten, wat wel essentieel is voor het blijven ontwikkelen in het werk.”

In de Jan van Eyck academie komen jaarlijks zo’n 45 internationale deelnemers samen. Heeft deze internationale community van kunstenaars jouw werk als artiest beïnvloed?

“Natuurlijk. De community waarin men zich bevindt is het meest interessante aspect van dit soort residenties. Het is boeiend en soms erg intens om in dit grote gebouw te verblijven, om samen te werken, je krijgt een sterke band met mensen die uit andere landen komen met verschillende artistieke disciplines, ervaringen, verleden en sociale werkelijkheden. Dit zorgt soms voor enige verwarring, maar dat is ook de schoonheid ervan. Mijn artistieke beoefening is sterk beïnvloed door de cultuur van het land waar ik leef en de scholen die mij hebben gevormd. Door andere artiesten te ontmoeten die van andere plekken komen leert men zich dit te realiseren en afstand te nemen. Het is verrijkend en een les in nederigheid. Wanneer men bijvoorbeeld werkt met artiesten die buiten Europa komen is er vrijwel direct een confrontatie met ongelijkheden en moeilijkheden die deze artiesten moeten overwinnen. Dit soort ervaringen hebben duidelijk een groot impact op onze kunst en het begrijpen van onze rol als kunstenaar.”

De privésfeer is een bijzonder interessante plek, want in werkelijkheid is het een enorm politiek geladen omgeving.

Voor de coronapandemie filmde je al veelal binnen de grenzen van je eigen woonkamer. Wat vind je zo interessant aan de privésfeer?

“De privésfeer is een bijzonder interessante plek, want in werkelijkheid is het een enorm politiek geladen omgeving. Het is het omhulsel van onze subjectieve werkelijkheden, maar we vinden er tevens sporen van onze sociale werkelijkheden die, natuurlijk, op intieme manier aan elkaar verbonden zijn. Het is ook een plek die, in ieder geval tijdelijk, kan ontsnappen aan bepaalde dingen die voorbestemd zijn, en aan maatschappelijke controle. Voor mij wordt het een plek voor conversatie tussen de gefilmde subjecten, de camera en ik, wat mij de mogelijkheid geeft om complexe problematieken ter sprake te brengen. Ik ben iedereen die zich heeft laten filmen in ruimtes die normaal gesproken beschermd zijn van pottenkijkers erg dankbaar, want zij hebben mij toegang gegeven tot kwetsbare en intieme momenten.”

Je bent opgegroeid in een tweetalig gezin, je familie spreekt zowel Duits als Frans, in hoeverre heeft dit jouw werk beïnvloed?

“Mijn moeder is Duits en mijn vader Frans. Ik heb nooit vloeiend Duits gesproken, want thuis spraken wij alleen Frans. Ik denk echter dat het feit dat er een deel van mij wat vanuit mijn verleden mysterieus en niet benut bleef, mij heeft doen begrijpen hoe complex onze identiteiten zijn en dat deze complexiteiten en tegenstrijdigheden van onze identiteit een terugkerend thema vormen in mijn werk. Het idee dat men deel uitmaakt van een land of een cultuur is iets wat ambigu en onbepaald is.”

Wat zijn je wensen voor de toekomst? Ben je van plan om terug te keren naar Frankrijk of wil je verder blijven werken in Nederland?

“Mijn artistieke parcours heeft zich volledig in Nederland afgespeeld. Terugkeren naar Frankrijk lijkt me moeilijk, maar ik zou graag een verband willen maken met de Franse artistieke scène. Ik ga weer wonen in Rotterdam en werken aan nieuwe projecten en samenwerkingen die zich voordoen. Ik ga werken aan de publicatie van boek in verband met mijn laatste filmproject, in samenwerking met de Franse grafische kunstenaar Rudy Guedj en zijn uitgeverij Building Fiction. Ik ben tevens een nieuw filmproject aan het voorbereiden met de kunstenares Pilar Mata Dupont, een fictief werk over de relatie tussen Nederland en de zee en zijn waterbeleid.”

---

Over

De Villa van Eyck is een artistieke residentie aangeboden door het Institut français des Pays-Bas en de Jan van Eyck Academie in Maastricht, die openstaat voor kunstenaars uit Frankrijk die oorspronkelijk onderzoek willen ontwikkelen.